پژوهشگاه فضای مجازی بررسی كرد؛

نتایج اكتفا به فضای مجازی در مشاركت سیاسی

گروه مطالعات اخلاقی پژوهشگاه فضای مجازی نتایج اکتفا به فضای مجازی در مشارکت سیاسی را در آستانه انتخابات 1400 ایران مورد بررسی قرار داد.

به گزارش رمز من به نقل از مهر، امروزه گستردگی و فراگیری فضای مجازی در دنیا از سویی و همه گیری ویروس covid۱۹ در سراسر جهان از طرف دیگر، سبب وابستگی شدید انسان ها به فضای مجازی شده و همه روزه شاهد رشد بیش از پیش آن در زندگی فردی و اجتماعی بشر هستیم تا جایی که در عصر حاضر دیگر انجام خیلی از کارهای روزمره انسان، بدون کمک از قابلیت های این شبکه عملاً با مشکل مواجه خواهد شد. در همین راستا تأثیر فضای مجازی بر حوزه سیاست خصوصاً در عرصه انتخابات نیز به موضوعی انکارناپذیر تبدیل گشته است. فضای مجازی بااینکه در نگاه اول می تواند در ایجاد جوی تحریک کننده به سمت مشارکت در انتخابات مؤثر باشد، اما با دقت در تأثیرات ثانوی آن می تواند لطمه هایی را متوجه انتخابات و حضور مردمی در آن کند. گروه مطالعات اخلاقی پژوهشگاه فضای مجازی در این گزارش، زوایای پنهان این تأثیرات را در آستانه انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۰ مورد بررسی قرار داده است. کاهش اعتماد عمومی اعتماد عمومی در جامعه محصول مفاهیمی است که یکی از آنها مفهوم «آگاهی» است. هر نظام سیاسی که آگاهی افراد جامعه خویش را افزایش دهد، ضریب اعتماد آن جامعه را بالاتر خواهد برد. بی گمان فضای مجازی بستری پویا و فعال در انتقال آگاهی است. برخی اندیشمندان به مطالعات پیرامون ارتباط اعتماد و مشارکت در انتخابات با فضای مجازی و رسانه های جمعی با بدبینی تمام پرداخته اند. پوتنام (اندیشمند امریکایی) از تأثیرات منفی رسانه های ارتباط جمعی و فضای مجازی در اجتماعی شدن و بسیج سیاسی شهروندان سخن می گوید و معتقد می باشد رسانه ها و احتمالاً فضای مجازی بالقوه سبب انفعال شهروندان می شود و فقط آنها را به تماشاگرانی ساده از زیست سیاسی تبدیل می کند. افراد دیگری چون کاپللا و جیمسون نیز با بهره بردن از یک رهیافت متفاوت به صورتی نظر پوتنام را تأیید کرده و استفاده از اخبار خاص بجای اخبار موضوع محور در رسانه و فضای مجازی را سبب انزوای شهروندان می دانند. این نگاه بااینکه از این نظر با انتقاداتی هم راه است که فرصت های قابل استفاده از فضای مجازی را به ویژه بعنوان یک واقعیت غیر قابل انکار، نادیده می گیرد، اما نمی توان اصل این سخن و نتیجه آنرا از نظر دور کرد. این اندیشمندان به درستی بیان کرده اند که شهروندان با بهره گیری از فضای مجازی گرفتار نوعی انزوای فیزیکی می شوند که یکی از تبعات آن انحراف افکار و سوگیری آنان است. نتیجه این مسئله عدم انتقال آگاهی های واقعی به جامعه است که می تواند کاهش مشارکت عمومی را سبب شود. نوع اطلاعات جابجا شده در کشور ما در وضعیت فعلی از همین جنس است؛ یعنی اطلاعاتی که عمدتا هدفمند و مایوس کننده همراه با خوانشی تک بعدی در یک جنگ شناختی از وضعیت جمهوری اسلامی که تزریق آن می تواند بی اعتمادی و گفتمانی ضد مشارکتی را در بدنه جامعه به وجود آورد. اطلاعات ناصواب با راهبردی هدفمند سبب آگاهی کاذب شده و این آگاهی کاذب با تکرار مکرر در فضای مجازی مانع از پذیرش آگاهی حقیقی می شود. از دیگر لوازم ایجاد شور انتخاباتی در جهان خارج در امتداد افزایش اعتماد عمومی، مقابله با القا بی توجهی و بی اهمیتی مردم نسبت به پشتیبانی از کاندیدای مورد علاقه شان است، خطی که حالا توسط رسانه های بیگانه دنبال می شود. حضور فیزیکی هر دو طرف کاندیداها و مردم در جامعه و عینیت بخشی به کارهای انتخاباتی در کنار کارهای فضای مجازی می تواند به خوبی با این خط مبارزه کند. تقلیل کنش های خارجی بار دیگر به سخنان پوتنام، کاپللا و جیمسون باز می گردیم: فضای مجازی می تواند سبب انفعال و انزوای شهروندان شود. استفاده از فضای مجازی بعنوان تنها مجرای پشتیبانی از نامزد مورد نظر هر شهروند، مانع از کارهای افراد در عرصه های واقعی انتخاباتی می شود. این امر خود می تواند سبب وارد ساختن خدشه به حرارت و تب انتخاباتی شود. پس بااینکه شرایط خاص همه گیری کرونا ما را ملزم به استفاده بیشتر و حداکثری از فضای مجازی کرده اما نباید تمام کنشهای انتخاباتی برای پشتیبانی از کاندیدای مورد نظر را که ارتباط فزآینده ای با مشارکت حداکثری مردم در انتخابات دارد، به آن خلاصه کرد. هابرت دریفوس فیلسوف آمریکایی و استاد فلسفه دانشگاه برکلی با الهام از اندیشه های پاسکال گفته است: انسان برای فرار از پوچی باید به دنبال معنایی در زندگی خود باشد که ارزش آنرا داشته باشد تا تمام زندگی خودرا وقف آن کند. دنبال کردن این معنا در فضای مجازی با غرق شدن در اینترنت وهمی است که انسان را متقاعد می کند برای هدف والای خود هزینه کرده است؛ در صورتیکه عملاً کار خاصی نکرده و با این کنش محدود در فضای مجازی تنها اهمیت آن معنا را در زندگی خود پایین آورده است. این تقلیل کنش برخاسته از ذات فردگرای اینترنت است. واقعیت آنست که بااینکه فضای مجازی، شبکه های اجتماعی و رسانه های ارتباط جمعی بسترهایی با هدف تسهیل روابط اجتماعی هستند، اما نباید از این نکته غافل شد که اینترنت و فضای مجازی بیش از آن متعلق فرد است، نه جامعه! پس ماهیت آن برمبنای کارهای فردی است. نورمن نای اندیشمند علوم سیاسی نیز این گزاره را تأیید کرده و ذات اینترنت را برمبنای کارهای فردی به حساب آورده و در نتیجه توجه مطلق به فضای مجازی را تضعیف کننده هرگونه مشارکت می داند. به بیان دیگر محور قرار گرفتن فضای انتخاباتی در موسم انتخابات، سبب غفلت و فراموشی راهبردهای مهم دیگری چون اقناع در برخورد چهره به چهره می شود که این امر احتمال کاهش مشارکت را در پی خواهد داشت. تجانس و همگنی بررسی نحوه استفاده مردم از فضای مجازی نشان دهنده این مساله است که فضای مجازی بیش از آن که تنوع سلایق را نشان دهد و سبب شناخت بهتر شود، سبب تجانس و همگنی می شود. بدین سبب فضای مجازی در عمل موجب توسعه اطلاعات در میان افراد هم گروه می شود و اساساً بیش از آن که مشوق مردم در مشارکت سیاسی واقعی باشد، مانع از خلق انگیزه برای مشارکت می شود و یا اینکه با بهره بردن نامناسب موجب ایجاد دوقطبی های مختلف خواهد شد. گرفتار شدن فرد در آن چه که برخی اندیشمندان فضای مجازی همچون کیت همپتون آنرا مارپیچ سکوت دانسته اند، این توهم را به وجود خواهد آورد که اکثریت جامعه فیزیکی با او هم نظر هستند؛ در صورتیکه این تنها اکثریت جامعه مجازی زیسته فرد است که با او هم نظر بوده است. از این جاست که این شبکه ها می توانند عاملی قوی برای از بین بردن دموکراسی و ترویج دیکتاتوری باشند.

1400/03/11

22:54:35

5.0 / 5

999

تگهای خبر: اپل , اطلاعات , اینترنت , شبكه

اگر مطلب را پسندیدید لایک کنید

(1)

(0)

تازه ترین مطالب مرتبط

نظرات بینندگان در مورد این مطلب

نظر شما در مورد این مطلب

نام:

ایمیل:

نظر:

سوال:

= ۴ بعلاوه ۲