به گزارش رمز من به نقل از مهر، مبحث «دستیابی به فناوری اعزام انسان به فضا (با مشاركت جهان اسلام و همكاری های بین المللی)» كه در احكام در رابطه با سند جامع توسعه علمی كشور، احكام مندرج در قانون برنامه ششم و سیاستهای اقتصاد مقاومتی لحاظ شده، در لایحه بودجه سال ۹۷ ملاحظه نشد و برای آن ردیف مرتبط در تكالیف دستگاه اجرایی متولی تعلق نگرفته است.
براساس گزارش مركز پژوهشهای مجلس احكام در رابطه با دستیابی به فناوری اعزام انسان به فضا در لایحه بودجه سال ۱۳۹۷ ملاحظه نشده است و به نظر می رسد این امر، عموما به علت مغایرت مأموریت وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات با فناوری های فضایی و تمركز بر حوزه عرضه خدمات فضایی است.
این درحالی است كه این حكم قبلا در ردیف اعتبارات متفرقه در قوانین بودجه سال های ۱۳۹۲ و ۱۳۹۳ لحاظ شده بود.
رشد ۵ درصدی اعتبارات برنامه ای بخش هوافضا
درهمین حال برپایه بررسی مركز پژوهشهای مجلس در لایحه بودجه سال ۱۳۹۷ به صورت كلی مجموع اعتبارات برنامه ای بخش هوافضای كشور رشد ۵ درصدی داشته است و از مجموع رقم حدود ۳. ۵۸۲ میلیارد ریال در قانون بودجه سال ۱۳۹۶ به رقم ۳. ۶۵۶ میلیارد ریال در لایحه بودجه سال ۱۳۹۷ رسیده و حدود ۰. ۱ درصد از مجموع اعتبارات عمومی كل كشور را به خود مختص كرده است.
مجموع درآمدهای بخش هوافضای كشور در لایحه بودجه سال ۱۳۹۷ رشد ۷ درصدی داشته و از مجموع رقم حدود ۲۸۳۲ میلیارد ریال در قانون بودجه سال ۱۳۹۶ به رقم حدود ۳۰۳۶ میلیارد ریال در لایحه بودجه سال ۱۳۹۶ رسیده است. همینطور در بررسی بودجه شركت های بخش هوافضا در لایحه بودجه سال ۱۳۹۷ مشخص شد كه مجموع ۵۰ درصد سود ویژه این شركت ها بالغ بر ۸۶۸ میلیارد ریال می باشد كه نسبت به سال قبل حدود ۰. ۱۲ درصد افزایش داشته است.
در حوزه هوایی سهم اعتبارات برنامه ای در لایحه بودجه سال ۱۳۹۷ رشد ۵ درصدی داشته و از رقم ۱۴۷۴ میلیارد ریال در قانون بودجه سال ۱۳۹۶ به ۱۵۵۱ میلیارد ریال در سال ۱۳۹۷ رسیده است.
در حوزه فضایی اما مشاهده می گردد كه سهم اعتبارات برنامه ای حوزه فضایی در لایحه بودجه سال ۱۳۹۷ رشد قابل توجهی نداشته و از مبلغ ۲۰۸۸ میلیارد ریال در قانون بودجه سال ۱۳۹۶ به ۲۰۹۲ میلیارد ریال در لایحه بودجه سال ۱۳۹۷ رسیده است.
اراده ای برای ارتقای جایگاه فضایی كشور وجود ندارد
مركز پژوهشهای مجلس با نگاهی به مجموع ۱۹ درصد بودجه تخصیص داده شده به سازمان فضایی ایران و پژوهشگاه فضایی ایران در سال ۱۳۹۵ و همینطور ۱۳ درصد در شش ماهه نخست سال ۱۳۹۶، اعلام نموده كه «به نظر می رسد اراده ای برای توسعه و ارتقای جایگاه حوزه فضایی كشور از جانب وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات وجود ندارد. »
در بررسی لایحه بودجه سال ۱۳۹۷ با عنایت به حذف ردیف های هزینه ای برنامه های «توسعه فناوری ها و فعالیت های فضایی» و «توسعه كاربردهای فضایی و حفظ نقاط مداری» ذیل سازمان فضایی ایران و همینطور آخر مهلت اتحادیه بین المللی مخابرات (ITU) به ایران تا سال ۱۳۹۷ در خصوص عملیاتی شدن نقطه زهره ۲ و اهمیت فوق العاده این مورد ردیف اعتباری یاد شده بسیار ناچیز است و به نظر می رسد وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات خرید ماهواره خارجی را با عنایت به تعریف ردیف برنامه ای «توسعه كاربردها و خدمات بخش ارتباطات و فناوری اطلاعات» و توسعه خدمات فضایی در اولویت قرار داده است.
در لایحه بودجه سال ۱۳۹۷ ردیف متفرقه برنامه «توسعه زیرساخت ها و خدمات كاربردی ارتباطی و پایه فضایی» با مجموع اعتبار هزینه ای ۵۷۰۰۰۰۰ میلیون ریال كه در قانون بودجه سال ۱۳۹۶ تحت عنوان برنامه «توازن منطقه ای و كاهش شكاف اطلاعاتی و دیجیتالی بین مناطق و استان های كشور و زیرساختهای ماهواره ای» ذیل وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات قرار داشت به علت عدم شفافیت صرف اعتبار این برنامه در حوزه های فضایی و غیرفضایی و همینطور تولید بی نظمی در محاسبات بودجه ای لحاظ نشده است. با عنایت به هزینه بالای تأمین ماهواره سنجشی و مخابراتی پیشنهاد می گردد با موافقت دولت، سهم حوزه فضایی از مبلغ ردیف یاد شده منفك و به ردیف های اعتبارات برنامه ای ذیل سازمان فضایی ایران اضافه شود.
مركز پژوهشهای مجلس پیشنهاد كرده كه به منظور توسعه زیرساخت هاو خدمات كاربردی ارتباطی و پایه فضایی، بخشی از اعتبارات ردیف متفرقه تملك دارایی سرمایه ای ۱۴۹۰۰۰-۱ تحت عنوان وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات ذیل لایحه بودجه سال ۱۳۹۷ كل كشور كسر و به ردیف تملك دارایی های سرمایه ای به شماره ردیف ۱۱۱۱۰۰-۱ تحت عنوان «وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح» اضافه شود.
به كسب و كارهای نوپای حوزه فضایی اعتبار تعلق گیرد
همچنین پیشنهاد می گردد به منظور پشتیبانی از كسب و كارهای نوپا در حوزه های سنجش از دور، كاربردهای فضایی نوین و فناوری اطلاعات و ارتباطات به وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات اجازه داده شود كه بخشی از مبلغ ۱۴۰۰ میلیارد ریال مبحث بند «ب» تبصره «۱۸» ماده واحده را به منظور تأمین سرمایه بخش دولتی در امور سرمایه گذاری خطرپذیر در قالب صندوق های پژوهش و فناوری غیر دولتی تخصیص دهد. مبحث فعالیت این صندوق ها پشتیبانی از كسب و كارهای نوپا در حوزه سنجش از دور، كاربردهای فضایی نوین و فناوری اطلاعات و ارتباطات است.
در راستای تولید و توسعه اپراتورهای فضایی پیشنهاد می گردد مبحث بند «ج» تبصره «۱۸» ماده واحده به صورت زیر اصلاح شود:
«به وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات اجازه داده شود با استفاده از سازمان فناوری اطلاعات ایران و سازمان فضایی ایران نسبت به مشاركت خصوصی- عمومی داخلی و خارجی به منظور انجام طرح پروژه های دولت الكترونیك، توسعه خدمات الكترونیكی و تولید اپراتورهای فضایی اقدام نماید. منابع مورد نیاز جهت سرمایه گذاری بخش دولتی از محل اعتبارات وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات و منابع داخلی شركت های تابعه به تأیید سازمان برنامه و بودجه كشور تأمین می گردد. »از سوی دیگر در بررسی غیراعتباری لایحه بودجه سال ۱۳۹۷ به نظر می رسد احكام در رابطه با بند «پ» از ماده (۵۳) قانون برنامه ششم توسعه درباره سیاستگذاری و لحاظ كردن تدابیر لازم جهت مشاركت صنایع هوایی داخلی با اولویت بخش خصوصی در ساخت و تولید انواع هواپیما و بالگردهایی كه تأمین و خرید آنها از خارج كشور صورت می پذیرد در لایحه بودجه سال جاری رعایت نشده است.